Η ρατσιστική συνειδηση οπως διαμορφωνεται απο τα ΜΜΕ

Γράφει ο Σταύρος Μαντατής: Τελειόφοιτος φοιτητής της Α.Ε.Α.Η.Κ, σπουδαστής του Διαδικτυακού Επαγγελματικού Προγράμματος Δημοσιογραφίας της Ακαδημίας των Πολιτών  

Συχνά πυκνά διαβάζουμε ή ακούμε για «παράνομους» μετανάστες που εισήχθησαν λαθραία στο Ελληνικό κράτος. Για παράνομες πράξεις από «λαθρομετανάστες», αύξηση εγκληματικότητας σε στέκια μεταναστών και πολλές τέτοιες «αμερόληπτες» ειδήσεις που τονίζουν στην είδηση κυρίως την εθνικότητα του ατόμου. 

Η κοινή γνώμη έχει ταυτίσει την μετανάστευση και τους μετανάστες με την παρανομία. Ασφαλώς άδικα αλλά όχι και τυχαία μιας και η «τέταρτη εξουσία», τα ΜΜΕ συμβάλει καθοριστικά με την στάση της στο να διαμορφωθεί αυτή η αντίληψη. 

Η πλειοψηφία των ΜΜΕ αναφέρεται σε μία παράνομη πράξη υπερπροβάλλοντας την εθνικότητα του δράστη αν είναι αλλοδαπός, αλλά δεν τηρεί το ίδιο και για τους Έλληνες. Για παράδειγμα τα έντυπα και κυρίως τα οπτικοακουστικά ΜΜΕ αναφέρθηκαν στην πρόσφατη δολοφονία της Φαίης απο τον φίλο της χαρακτηρίζοντάς τον ως «ημεδαπό» και ως «25χρονο». Για μια παρόμοια περίπτωση, του βιασμού στην Σύρο αρκετούς μήνες πρίν,  χαρακτήρισαν τον δράστη  «Πακιστανό» σύμφωνα με την καταγωγή του, προβάλλοντας την εθνικότητά του. Όπως θυμάστε είχε προκληθεί έντονη αναστάτωση και εξαγριωμένοι «πολίτες» κρατώντας ελληνικές σημαίες ήθελαν να λιντσάρουν τον δράστη κατα την μεταφορά του. Στην πρώτη περίπτωση ο δράστης αναφέρεται με την ηλικία του και ως «ημεδαπός» και στην δεύτερη τονίζεται η εθνικότητα του.

Η ειδησιογραφία εφημερίδων, διαδικτυακών σελίδων ακόμα και δελτίων ειδήσεων είναι γεμάτη απο τέτοια παραδείγματα που επιλέγουν να μην χρησιμοποιούν τον όρο Έλληνας για οτιδήποτε σχετίζεται με την παρανομία και πολύ περισσότερο  επιλέγουν να χαρακτηρίζουν πάντα τον υπαίτιο με την χώρα καταγωγής του. Σε μερικές περιπτώσεις και με το θρήσκευμα του. 

Αυτό συμβάλει ώστε στην «κοινή γνώμη» να διαμορφωθεί η λαθεμένη εντύπωση πως η εθνικότητα ή το θρήσκευμα είναι τα αιτία της παρανομίας και όχι οι κοινωνικές και οικονομικές ανισότητες του συστήματος που ζούμε. 

Ένα ακόμα παράδειγμα επιτηδευμένης χρήσης της γλώσσας είναι όταν χαρακτηρίζεται ανάλογα με τις περιστάσεις κάποιος ως «υπαίτιος» ή «φερόμενος». Ειδικότερα όταν τα ΜΜΕ έδωσαν στην δημοσιότητα τις φωτογραφίες των τεσσάρων φοιτητών που σχετίζονται με την ληστεία της τράπεζας στην Κοζάνη αποκαλώντας τους «υπαίτιους» και γνωστοποιόντας την προσωπικά τους στοιχεία. Σε ανάλογες περιπτώσεις για ληστείες οι δράστες αναφέρονται ως «φερόμενοι».

Δεν πρέπει λοιπόν να μας ξαφνιάζει η έξαρση της ξενοφοβίας και του ρατσισμού στην Ελληνική κοινωνία με την συνεπακόλουθη άνοδο ακροδεξιών πολιτικών σχηματισμών. Τα ΜΜΕ έχουν φανεί πολύ χρήσιμα στο να βγάλουν από το περιθώριο της ιστορίας την μισαλλοδοξία επιβεβαιώνοντας πως λειτουργούν ως όπλο των κυρίαρχων τάξεων που τους συμφέρει να διαχωρίζονται οι εργαζόμενοι μεταξύ τους για να διαιωνίζεται και να επιβιώνει το σύστημα της εκμετάλλευσης. 

Η δημοσιογραφία δεν είναι όμως αυτή και δεν πρέπει να είναι αυτή. Οι κανόνες δεοντολογίας της δημοσιογραφίας προτάσσουν ο δημοσιογράφος να αντιμετωπίζει τους πολίτες ισότιμα. Χωρίς διακρίσεις εθνικής καταγωγής, φύλου, φυλής, θρησκείας, οικονομικής κατάστασης, πολιτικών φρονημάτων και κοινωνικής θέσης .  

Όταν επιτευχθεί αυτό τότε θα μπορέσει και η δημοσιογραφία να συμβάλει έτσι ώστε να ερμηνευτούν καλύτερα διάφορα κοινωνικά φαινόμενα όπως η μετανάστευση και η εγκληματικότητα και γιατί όχι να βοηθήσει ώστε να εξαλειφθούν. Για να δικαιώνει στην πράξη όσους την αντιλαμβάνονται ως λειτούργημα και αυτούς που την ασκούν ως λειτούργημα.