Μια Ολλανδέζα στις Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (Farc)

Ως ένα νεαρό κορίτσι στη γαλήνια ολλανδική εξοχή, η Tanja Nijmeijer ονειρευόταν μια αγνή και ταπεινή ζωή και την υπακοή της μοναχής. Αντ 'αυτού, πήρε ένα AK-47 στη μακρινή Κολομβία, εντάχθηκε στη μεγαλύτερη και πιο βίαιη ομάδα ανταρτών της χώρας και έχει περάσει την τελευταία δεκαετία αντικρούοντας αεροπορικές επιδρομές, φυτεύοντας εκρηκτικά και περνώντας μέρες ολόκληρες μέσα στη  ζούγκλα και τα βουνά. Η Nijmeijer ανήκει στις  Επαναστατικές Ένοπλες Δυνάμεις της Κολομβίας (Farc) όπου πολεμά με το ψευδώνυμο Alexandra Nariño και είναι μέρος της αντιπροσωπείας των ανταρτών που ασχολούνται με τις ειρηνευτικές συνομιλίες της κολομβιανής κυβέρνησης στην Αβάνα και προσπαθούν να τερματίσουν έναν 50ετή πόλεμο που έχει αφήσει δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και έχει εκτοπίσει το ένα δέκατο του πληθυσμού.

Σε συνέντευξή την στον Guardian, η  Nijmeijer προσπαθεί να υποβαθμίσει την ξαφνική διασημότητα έχει κερδίσει εξαιτίας της μοναδικότητας της καταγωγής της. «Δεν είμαι σταρ» λέει. «Είμαι απλά ένας ακόμα αντάρτης».

Όμως, το υπόβαθρό της έχει ελάχιστα κοινά με τους περίπου 9.000 άλλους μαχητές των FARC, οι περισσότεροι από τους οποίους προέρχονται από φτωχές οικογένειες αγροτών, από την απομακρυσμένη ύπαιθρο της Κολομβίας. Η Nijmeijer γεννήθηκε στην ολλανδική πόλη Denekamp, ​​κοντά στα γερμανικά σύνορα, σε μία άνετη μεσοαστική οικογένεια. «Όταν ήμουν μικρός ονειρευόμουν να γίνω καλόγρια, γιατί μεγάλωσα σε μια πολύ Καθολική οικογένεια», λέει. «Στη συνέχεια, όταν άρχισα το σχολείο άρχισα να έχω σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με τη θρησκεία και την ύπαρξη του Θεού. Στην πανεπιστήμιο, έγινα μία αδιάλλακτη άθεη». Το 1998, ψάχνοντας την περιπέτεια, απάντησε σε μια αγγελία στην εφημερίδα του κολλεγίου της για να διδάξει Αγγλικά σε ιδιωτικό σχολείο στην κολομβιανή πόλη Pereira.

Πριν έρθει στην Κολομβία, όπως λέει η Nijmeijer, δεν γνώριζε τίποτα για τις Farc ή τη σύγκρουση που ήταν στο αποκορύφωμά της, με τους αντάρτες να κάνουν μαζικές απαγωγές σε όλη τη χώρα, καταλαμβάνοντας στρατιωτικές βάσεις και σαμποτάροντας τις υποδομές, ενώ οι αντίπαλες δεξιές παραστρατιωτικές ομάδες έσφαζαν αμάχους.

Θυμάται ότι όταν πήγε στο προξενείο της Κολομβίας για τη βίζα ένας υπάλληλος τη ρώτησε: «Δεσποινίς, γνωρίζετε ότι υπάρχει ένας πόλεμος σε εξέλιξη στη χώρα μας;».

Κατά την άφιξή της στην Κολομβία άρχισε να μαθαίνει καλά για τις τεράστιες κοινωνικές ανισότητες στην χώρα –όπου το 52% της καλλιεργήσιμης γης ανήκει στο 1,5% των γαιοκτημόνων - και για την FARC, σκοπός της οποίας ήταν θεωρητικά η κοινωνική δικαιοσύνη.

Μετά την πρακτική της επέστρεψε στην  Ολλανδία, αλλά το 2002 ξαναγύρισε. Εκείνη την περίοδο είχα σταματήσει ο προηγούμενος γύρος των ειρηνευτικών συνομιλιών μεταξύ της κυβέρνησης και των FARC είχαν διακοπεί και ο τότε πρόεδρος Αλβάρο Ουρίμπε πίεζε για μια νέα σκληροπυρηνική πολιτική ασφαλείας. Η Nijmeijer ενεπλάκη στο δίκτυο του FARC στους αντάρτες πόλεων στην Μπογκοτά, βοηθώντας να βομβαρδίσουν τα αστυνομικά τμήματα και το δίκτυο λεωφορείων της πόλης, εγκλήματα για τα οποία έχει παραπεμφθεί σε δίκη σε δικαστήριο της Κολομβίας. Στη συνέχεια κλήθηκε να ενταχθεί στις τάξεις του, με τουφέκι και στολή. Η εκπαίδευσή της, που περιελάμβανε πορείες διαρκείας μέρες μέσα στην άγρια ζούγκλα, σχεδόν την  έσπασε, αλλά η επιμονή της και ο επαναστατικός ζήλος της εντυπωσίασαν τους διοικητές.

Μετά από μια δεκαετία, η Nijmeijer μιλά σχεδόν τέλεια ισπανικά και χρησιμοποιεί τις εκφράσεις και την προφορά των αγροτών της Κολομβίας. Δεν μετανιώνει για την επιλογή της. «Είμαι μέρος ενός ένοπλου κινήματος και τα όπλα σκοτώνουν. Κανείς δεν το αρνείται» λέει. «Το πιο δύσκολο πράγμα για μένα είναι ο θάνατος των συντρόφων μου». Η Nijmeijer ήταν παρούσα όταν ο  ανώτατος στρατιωτικός διοικητής του FARC, Jorge Briceño, γνωστός ως Mono Jojoy, σκοτώθηκε σε μια αεροπορική επιδρομή στο  στρατόπεδό του. Όταν θυμάται τη στιγμή, το 2010, λέει: «Άκουσα το χτύπημα του ελικοπτέρου και στη συνέχεια υπήρχαν τόσες πολλές βόμβες που είπα ‘ Όχι, αυτό ήταν’. Μετά τις πρώτες βόμβες ακούσαμε τον Mono να φωνάζει ‘Πάρτε τους ανθρώπους από εδώ!’ Αυτά ήταν τα τελευταία λόγια του».

Ένα άλλο δύσκολο κομμάτι της ζωής της με τους αντάρτες υπήρξε ο χωρισμός από την οικογένειά της. Η επικοινωνία ήταν σποραδική. Το 2005 η μητέρα της αφέθηκε να τη συναντήσει σε ένα στρατόπεδο ανταρτών, αφού διέσχισε την χώρα με ελικόπτερο φωνάζοντας το όνομα της κόρης της με μεγάφωνο. Αν και σίγουρα είναι η πιο διάσημη για τα μέσα ενημέρωσης, η Nijmeijer λέει ότι δεν είναι ο μόνος ξένος στις FARC και ότι έχει συναντήσει ανθρώπους από το Εκουαδόρ, τη Βενεζουέλα, τη Βραζιλία, αλλά και Ευρωπαίους.

«Η περίπτωσή μου δεν είναι μοναδική. Αυτή είναι μια ιστορική στιγμή: καθώς ο καπιταλισμός, οι πολυεθνικές και η οικονομία παγκοσμιοποιούνται, το ίδιο συμβαίνει και με τους αγώνες». Η παρουσία της στις FARC εντοπίστηκε για πρώτη φορά όταν ο στρατός ανακάλυψε το ημερολόγιό της σε ένα εγκαταλελειμμένο στρατόπεδο μετά από έναν βομβαρδισμό το 2007. Το σημειωματάριο αποκάλυπτε το πάθος της για την επανάσταση, τη νοσταλγία της για την Ολλανδία και τις αμφιβολίες της για την ένταξή της στην ομάδα.

Εάν η Farc καταφέρει να φτάσει στην εξουσία «οι φίλες των συντρόφων θα κυκλοφορούν με Ferrari Testarossas και εμφυτεύματα στήθους, τρώγοντας χαβιάρι;» έγραφε. Το 2003, η Nijmeijer επιλέχθηκε για το ρόλο του μεταφραστή σε τρεις Αμερικανούς απεσταλμένους του υπουργείου Άμυνας που πιάστηκαν όμηροι όταν το αεροπλάνο τους κατερρίφθη πάνω από έδαφος των Farc.

Θυμάται έναν από τους άνδρες, τον Marc Gonsalves, να λέει: «Αν η κυβέρνηση της χώρας μου θέλει, μπορεί να έρθει εδώ και να σας ξεπαστρέψει μέσα σε έξι μήνες». Αυτή του απάντησε ότι αν είχαν επιτεθεί θα πέθαιναν όλοι, συμπεριλαμβανομένων και των Αμερικανών. Ο Gonsalves, ο οποίος διασώθηκε από τον κολομβιανό στρατό το 2008, δήλωσε αργότερα στην Miami Herald ότι ένιωθε ότι απειλούταν από την Ολλανδέζα, την οποία αποκάλεσε μια «πραγματική τρομοκράτισσα».

Η Nijmeijer λέει ότι παρά τα σκληρά λόγια ένιωσε κάποια συμπόνια για τους ομήρους. «Αν ήταν για μένα δύσκολο, που ήμουν εκεί με τη θέλησή μου, γι’ αυτούς που δεν το είχαν επιλέξει θα ήταν ακόμα πιο δύσκολο». Εκτός από τις ποινικές διώξεις που αντιμετωπίζει στην Κολομβία, έχει παραπεμφθεί σε δίκη στις ΗΠΑ για τη συμμετοχή της στην απαγωγή των Αμερικανών.

Η FARC κατηγορείται για αδιάκριτε δολοφονίες αμάχων, αναγκαστική στρατολόγηση και απαγωγές. Η Nijmeijer δεν είναι απολογητική, λέγοντας ότι οι αντάρτες δεν είναι οι θύτες. «Είμαστε τα θύματα αυτού του πολέμου», λέει, παρά τις δεκάδες χιλιάδες αμάχους που πλήττονται από τη δράση των Farc. Παρά τις δυσκολίες της αντάρτικης ζωής, μετά από ένα μήνα στην πρωτεύουσα της Κούβας η Nijmeijer λέει ότι «της λείπουν  η ζούγκλα και οι σύντροφοί της». Ποιος θα ήταν ο ρόλος του σε μια Κολομβία χωρίς συγκρούσεις; «Είμαι αντάρτης των FARC και θα παραμείνω»  λέει. «Αν μπορούμε να επιτύχουμε την ειρήνη με κοινωνική δικαιοσύνη, θα παρέμενα στις Farc και θα συνέχιζα να κάνω ό,τι χρειάζεται».

Οι ειρηνευτικές συνομιλίες

Οι εκπρόσωποι της κυβέρνησης της Κολομβίας και των Farc έχουν αρχίσει διαπραγματεύσεις για να προσπαθήσουν να σταματήσουν τον πόλεμο στην χώρα, με τις δύο πλευρές να ισχυρίζονται ότι οι συνομιλίες, που διεξάγονται κάτω από ένα πέπλο μυστικότητας, πάνε καλά.

Ο Seuxis Paucias Hernández, μέλος των Farc και γνωστός ως Jesús Santrich, δήλωσε στους δημοσιογράφους τον Δεκέμβριο ότι οι δύο πλευρές είχαν εμπλακεί σε μια «συζήτηση με σεβασμό». Ο πρόεδρος της Κολομβίας, Juan Manuel Santos, δήλωσε ότι ενώ ο ρυθμός των συνομιλιών υπήρξε θετικός, οι Κολομβιανοί θα πρέπει να «έχουν υπομονή και να μην απαιτούν άμεσα αποτελέσματα», καθώς υπάρχουν «πολύ πολύπλοκα θέματα».

Μια δημοσκόπηση τον περασμένο μήνα έδειξε ότι ενώ το 71% των Κολομβιανών υποστήριξαν την ειρηνευτική διαδικασία, μόνο το 43% πίστευαν ότι θα καταλήξει σε μια ειρηνευτική συμφωνία. Οι διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν με τη συζήτηση σχετικά με την πρόσβαση στη γη και την αγροτική μεταρρύθμιση, που συχνά αναφέρεται ως ένα από τα βασικά θέματα στην ένοπλη σύγκρουση στην Κολομβία. Ένα εθνικό φόρουμ κατέληξε με 400 προτάσεις. Τέσσερα άλλα θέματα της πολιτικής ατζέντας είναι τα παράνομα ναρκωτικά, η πολιτική συμμετοχή, ο αφοπλισμός και οι  αποζημιώσεις στα θύματα.

http://www.guardian.co.uk/world/2013/jan/02/dutchwoman-farc-peace-talks-colombia