“Κλείνει” η τρύπα του όζοντος!

Τις τελευταίες μέρες ακούμε αρκετές ειδήσεις για την πτώση των επιπέδων μόλυνσης λόγω της καραντίνας που έχει επιβληθεί σε σχεδόν το μισό πληθυσμό της γης πλέον, είναι σαφές ωστόσο ότι αυτά τα αποτελέσματα θα είναι προσωρινά και θα παραμείνουν χωρίς να εφαρμοστεί μια διεθνής και συντονισμένη στρατηγική των ρύπων.

Απρόσμενα καλά είναι τα νέα από ένα άλλο περιβαλλοντικό μέτωπο, αυτό της τρύπας του όζοντος, η οποία σύμφωνα με μελέτη που δημσοιεύτηκε στο περιοδικό Nature, έχει αρχίσει να “κλείνει” και ενδεχομένως να οδεύει σε πλήρη αποκατάσταση τις επόμενες δεκαετίες.

Το στρώμα του όζοντος είναι μια προστατευτική ασπίδα στη στρατόσφαιρα της γης, που απορροφά το μεγαλύτερο μέρος της υπεριώδους ακτινοβολίας του ηλίου επιτρέποντας την ύπαρξη ζωής στο πλανήτη.

Η χρήση χλωροφθορανθράκων (CFC) σε σπρέι και ψυκτικές συσκευές συνέβαλε στη δραματική μείωση του πάχους αυτού του στρώματος, η οποία παρατηρήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’80, θορυβώντας τα κράτη και την επιστημονική κοινότητα και οδηγώντας το 1987 στην υιοθέτηση του πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ, για την απαγόρευση εκπομπής CFC.

H Antara Banerjee, βασική συντελεστής της έρευνας δήλωσε στον Independent πως “Βρήκαμε ίχνη κλιματικών αλλαγών στο νότιο ημισφαίριο, ιδιαίτερα στην κίνηση του αέρα”, προσθέτοντας πως “η πρόκληση ήταν να δείξουμε ότι η αλλαγή στον τρόπο κυκλοφορίας του αέρα οφείλονταν στη σμίκρυνση της τρύπας του όζοντος μετά την εφαρμογή του Πρωτοκόλλου του Μόντρεαλ. Το ρεύμα αέρα στο νότιο ημισφαίριο σταδιακά μετατοπιζόταν προς τον νότιο πόλο τις τελευταίες δεκαετίες του 20ου αιώνα λόγω μείωσης του όζοντος. Η μελέτη μας βρήκε ότι αυτή η κίνηση έχει σταματήσει από το 2000 κι ίσως αντιστρέφεται. Η παύση στην κίνηση άρχισε περίπου τον ίδιο καιρό που ξεκίνησε να “κλείνει” η τρύπα του όζοντος”.

Αυτό συνδέεται με τη μείωση εκπομπών CFC που άρχισε το 2000, χάρη στο πρωτόκολλο του Μόντρεαλ. Η ερευνήτρια προσθέτει πως εκτός από το όζον, το ρεύμα αέρα επηρεάζεται και από το διοξείδιο του άνθρακα, με το πρώτο να τραβά το ρεύμα προς τα βόρεια και η αύξηση του δεύτερου να το φέρνει προς το νότο. Η παύση στην κίνηση του ρεύματος αέρα δείχνει ότι οι δυο αντίρροπες δυνάμεις ισορροπούν, κάτι που μπορεί να αλλάξει στο μέλλον, αν αποκατασταθεί πλήρως η τρύπα του όζοντος, ενώ το διοξείδιο του άνθρακα το πιέζει νότια.

Η ίδια επισημαίνει ότι η παρούσα ισορροπία σημαίνει διαφορετικές συνέπειες για διαφορετικές περιοχές του πλανήτη. Για παράδειγμα, στην Αυστραλία προβλέπονταν πριν το 2000 ότι οι χειμώνες είναι πιο ξηροί λόγω των νότιων μετακινήσεων του ρεύματος αέρα λόγω μείωσης του όζοντος, κάτι που σημαίνει ότι με την παύση αυτής της κίνησης αυτή η ξηρασία πλέον ανακόπτεται. Στη Νότια Αμερική, όπου η μείωση του όζοντος οδήγησε σε επέκταση των δασών και περισσότερες βροχές, ίσως να υπάρξουν συνέπειες στη δυνατότητα εξεύρεσης καλλιεργήσιμων εκτάσεων.

Σε γενικές γραμμές πάντως, η Banerjee θεωρεί θετικά τα νέα στη μάχη κατά της κλιματικής αλλαγής, αφού φαίνεται ότι με συντονισμένη ανθρώπινη παρέμβαση μια σημαντική περιβαλλοντική βλάβη μπορεί να περιοριστεί κι ενδεχομένως στο μέλλον να αποκατασταθεί πλήρως. “Αν συνεχίσουμε να τηρούμε αυτό το πρωτόκολλο [του Μόντρεαλ], τότε προβλέπεται πως το όζον θα ανακάμψει- σε διαφορετικές φάσεις, σε διαφορετικές περιοχές της ατμόσφαιρας. Σε κάποιες περιοχές νομίζω ότι μπορεί να γίνει τα επόμενα 20 χρόνια και σε άλλες πολύ αργότερα μες στον αιώνα”.

πηγή