Tο χρονικό των κομμένων κεφαλών
Το 1944 τα προσχήματα των Βρετανών αφεντάδων μας είχαν τελειώσει. Εν όψει των επικείμενων εκλογών και του δημοψηφίσματος για τον βασιλιά το δεξιό παρακράτος οργίαζε σε όλη την ελληνική επικράτεια. Θάνατοι, βασανισμοί και επίδειξη κομμένων κεφαλιών με ζουρνάδες και νταούλια. Το χρονικό της μαύρης αθλιότητας συνεχίσθηκε και κατά την διάρκεια του εμφυλίου. Ένοπλες μονάδες των ΜΑΥ και παρακρατικές συμμορίες τρομοκρατούσαν τον κόσμο και περιέφεραν τα μακάβρια τρόπαια τους από πόλη σε πόλη.
Για το χρονικό των κομμένων κεφαλών υπάρχουν λίγα και αποσπασματικά στοιχεία. Η έκταση όμως του κανιβαλισμού ήταν τέτοια που ο ίδιος ο Αμερικάνος πρόξενος στην Ελλάδα, μετά από εικόνες που δημοσιεύτηκαν στις ΗΠΑ, με κομμένα γυναικεία κεφάλια, προέβη σε διάβημα.. Η ελληνική απάντηση ήταν η παρακάτω: " Οι κομμένες κεφαλές και η δημόσια επίδειξή τους αποτελούν ελληνικό έθιμο".
Στο άρθρο αυτό που θα ανανεώνεται συνεχώς θα επιχειρήσουμε να καταγράψουμε τα περιστατικά αυτά αναφορικά και γεωγραφικά για να αποκαλύψουμε την πραγματική τους έκταση
Οι αναγνώστες που διαθέτουν υλικό σχετικό με το θέμα ας αφήσουν ένα σχόλιο και θα το λάβουμε υπόψην μας.
Το χρονικό των κομμένων κεφαλών
1) Το κεφάλι του Άρη Βελουχιώτη και του πρωτοπαλίκαρού του Τζαβέλλα. Τα δύο κεφάλια εκτέθηκαν σε κοινή θέα σε φανοστάτη της πλατείας Τρικάλων την Δευτέρα 18 Ιουνίου του 1945
2) Στρατής Τινός: Εκτέθηκε νεκρός σε κοινή θέα σε καρέκλα καφενείου στην πλατεία της Μυτιλήνης. Ήταν αντάρτης και στέλεχος του ΔΣΕ και σκοτώθηκε το 1949
3) Πάνος Καψής: Το νεκρό του κορμί εκτέθηκε σε σταυρό στην πλατεία της Χαλκίδας μαζί με τα κεφάλια των παλικαριών του Τσάκαλου και Κατσανά. 5 Νοέμβρη του 1949
4) Γιάννης Αλεξάνδρου: Ο γνωστός Καπετάν Διαμαντής που σκοτώθηκε στις 21 Ιουνίου του 1949 και το σώμα του εκτέθηκε σε άγνωστη τοποθεσία
5) 3 Ιουλίου του 1949, το σώμα ενός νεκρού αντάρτη του ΔΣΕ που πέθανε από τα τραύματά του μετά την μάχη της Αμφιλοχίας, εκτέθηκε στην πλατεία της πόλης. Τον αντάρτη που ως τότε ζητούσε νερό τον αποτελείωσαν ΜΑΥδες με κλοτσιές
6) Τα Χριστούγεννα του 1949 τα κεφάλια των μελών του ΔΣΕ Δημήτριου Καραντζά, Πανωραίας Ιωάννου, Αργύρης Πανάγου και του αντάρτη Βασίλη, κόπηκαν και εκτέθηκαν σε άγνωστο χωριό.
7) Θανάσης Καλαμπόκας: Το κεφάλι του και 8 συντρόφων του κόπηκε και εκτέθηκε στην πλατεία Σπερχειάδας. Μέσα του 1949
8) Ο Καπετάν Πέρδικας, του ηρωικού ΔΣΠ, σκοτώθηκε στις 16-8-1949 και το σώμα του εκτέθηκε στην πλατεία Άρεως στην Τρίπολη πάνω σε σκάλα. Του κρέμασαν και μια πινακίδα που έγραφε " Αυτός είναι ο Πέρδικας"
9) Άνοιξη του 1949, τα κομμένα κεφάλια δύο ανδρών και μίας γυναίκας εκτέθηκαν σε κοινή θέα στην πλατεία του Αλμυρού Βόλου
10) Θύμιος Πρεκεζές: Σκοτώθηκε το 1946 από παρακρατικούς και το κεφάλι του εκτέθηκε στο χωριό Κολλινές Τρίπολης
11) Το κεφάλι ενός αντάρτη του ΔΣΕ εμφανίζεται το 1949, από αγνώστους σε πάσσαλο στα Τρίκαλα
12) Τα κεφάλια 12 ανταρτών του ΔΣΠ εμφανίζονται το 1948, σε κοινή θέα κάπου στην Πελοπόννησο
13) Φλώρινα 12-2-1949, τα κεφάλια 8 ανδρών του ΔΣΕ αποκόβονται από μέλη των ΛΟΚ και των ΜΑΥ και εκτίθενται σε κοινή θέα
14) Τα κεφάλια εννέα ανταρτών εκτίθενται από συμμορία κατσαπλιάδων το 1949 σε χωριό της Μακεδονίας
15) Το νεκρό σώμα του Ευάγγελου Γκόγκλη του ΔΣΕ και 3 συντρόφων του εκτίθενται σε κοινή θέα στην Έδεσσα το 1949
16) Το νεκρό σώμα του Γιώργου Αντζακλή, ταγματάρχη του ΔΣΠ και 7 ανταρτών του βρίσκεται σε κοινή θέα στους Μολάους το 1948. Οι Χίτες τους εξέθεσαν με μακάβριο τρόπο
17) Τα κεφάλια των: Τάσος Μανωλίτσης, Γαζής Νίκος, Γεράσιμος Θέρμος, Ζακυνθινός Κώστας, Κοντογιώργης Γιάννης, Μήνος Παναγιώτης και Παπαδόπουλος Ζώης. Βρίσκονται κρεμασμένα από ζερβικούς στο πεντοφάναρο της Λευκάδας το 1946. Οι άνδρες αυτοί είχαν σκοτωθεί στην μάχη της Πούντας
18) Κεφάλια ανταρτών του ΔΣΕ περιφέρονται σε άλογα στην ελληνική ύπαιθρο
19) Τα κεφάλια 7 ανδρών του ΔΣΕ σε κοινή επίδειξη από τον ΕΣ. Πιθανότατα σε κάποια επιχείρηση στην Πελοπόννησο
20) Στο βουνό Οίτη, στην θέση Δύο Βουνά δίπλα στην Μουσταφόβρυση ο Γρηγόρης Σγάγιας βρήκε νεκρό έναν κομμουνιστή και κρεμασμένο σε δέντρο. Του είχαν αφαιρέσει με μαχαίρι τα μάτια του. Το σώμα βρίσκονταν σε περίοπτη θέση για να το βλέπουν όσοι πήγαιναν στην βρύση από τα γύρω χωριά. Το περιστατικό έγινε το 1945
21) Στην Μηλιά Ευβοίας το 1948 ο αντάρτης Σίμος Δήμητρας που κατάγονταν από εκεί εστάλη για αναγνώριση του μέρους. Τον συνέλαβαν δύο ΜΑΥδες και του έκοψαν το κεφάλι με τσεκούρι. Αργότερα το κρέμασαν στην πλατεία.
22) Στην Λίμνη Ευβοίας, το άψυχο σώμα του δολοφονημένου με προδοσία Γεώργιου Βλαχούτσικου (Ευβοιώτης) εκτέθηκε σε κοινή θέα τον Σεπτέμβρη του 1949 απέναντι από τα γραφεία της Χωροφυλακής.
23) Στο χωριό Βουργαρέλι Άρτας το 1949 κεφάλια άγνωστων μαχητών του ΔΣΕ βρίσκονται κρεμασμένα από αγνώστους. Το μακάβριο θέαμα συνοδεύουν και αποκομμένα χέρια και συνεχίζεται για αρκετές μέρες μέχρι που οι κάτοικοι αποφασίζουν να τα ξεκρεμάσουν.
24) Στο χωριό Κωσταλέξι το χρονικό της αθλιότητας ξεκινά ήδη από το 1946. Δημόσιες εκτελέσεις κομμουνιστών και βασανισμοί συνέβαιναν στην πλατεία ενώ το θέαμα των κομμένων κεφαλών ήταν τακτικό..
25) Στο Αίγιο μέχρι το 1949 τα περιστατικά έκθεσης κομμένων κεφαλιών ήταν τόσο πολλά και ανατριχιαστικά που ο τοπικός τύπος ( "Αιγιώτης") δημοσίευσε ένα δυνατό άρθρο του Ανδρέα Βαρελά με τίτλο "Μουλάρια και ντενεκέδες". Το άρθρο αναφέρεται στους διάφορους κατσαπλιάδες που μάζευαν κεφάλια μέσα σε γκαζοτενεκέδες από τα θύματά τους για να πληρωθούν με μια λίρα το κεφάλι...
26) Στην πόλη των Ιωαννίνων, το 1947 κρεμάστηκαν πέντε κεφάλια ανδρών του ΔΣΕ απέναντι από το κτίριο της διεύθυνσης της χωροφυλακής. Το θέαμα ξένισε και ενόχλησε τους κατοίκους και μετά τρεις ημέρες οι χωροφύλακες κατέβασαν τα τρόπαιά τους.
27) Στο χωριό Καστέλι όπως αναφέρει στο σχεδόν αυτοβιογραφικό βιβλίο του ο Αντώνης Κακαράς, περί τα 1949, γνωστή ήταν η καρότσα με τα κεφάλια. Την καρότσα τραβούσαν οι τοπικοί κατσαπλιάδες και την γέμιζαν κεφάλια ανταρτών τα οποία πούλαγαν στον στρατό για μια λίρα το κομμάτι...
28) Το κεφάλι του ηρωικού λοχαγού Ποδιά του ΔΣΕ Κρήτης αποκόπηκε από την συμμορία των Μπαντουβάδων και αφού τοποθετήθηκε σε παλούκι εξετέθη δημόσια στο Ηράκλειο.
29) Το κεφάλι του Στέλιου Ψωμά, αντάρτη του ΔΣΕ από το Λογγίτσι της Στυλίδας κόπηκε από το σώμα του το 1949 από τον χωροφύλακα Παλιό και εκτέθηκε στην Στυλίδα για λίγες ημέρες. Αργότερα ο χωροφύλακας το πήγε στην Λαμία για να εισπράξει την αμοιβή.
30) Το κεφάλι του Κώστα Θωμόπουλου, ανθυπολοχαγού του ΔΣΕ Ευβοίας κρεμάστηκε στο χωριό Αγία Σοφία. Οι φασίστες σκύλιασαν που δεν μπόρεσαν να τον πιάσουν ζωντανό , αφού αυτός αυτοκτόνησε, όντας τραυματισμένος στην κοιλιακή χώρα, και έτσι βεβήλωσαν το κορμί του..
31) Τα κεφάλια των διμοιριτών Φάνη Κερπίνη και Λάκη Παντίδα του ΔΣΕ Ευβοίας κόπηκαν από χίτες και κρεμάστηκαν σε φανοστάτη της Χαλκίδας.
32) Ο αντάρτης του ΔΣΕ Ευβοίας Νίκος Μαχαιράκος που είχε την ατυχία να πιαστεί ζωντανός από τον στρατό το 1949, βασανίσθηκε φρικτά και πέθανε σταυρωμένος σε σκάλα, στην πλατεία του χωριού Ιστιαία
33) Ο αντάρτης του ΔΣΕ Ευβοίας Νίκος Συμεωνίδης (Αθηναίος) αιχμαλωτίσθηκε το 1949 από στρατιώτες του ΕΣ και δόθηκε να τον κατασπαράξουν τα λυκόσκυλα. στην πλατεία της Ιστιαίας
34) Oι έξι αδικοσκοτωμένοι μαχητές του ΔΣΕ στο Ντάμι της Τσερκέζας. Φορτώθηκαν μετά το στυγερό έγκλημα σε έναν αραμπά και τέθηκαν σε κοινή θέα για μερικές μέρες στο Ιππείο της Λέσβου. Όταν η αποφορά ήταν ανυπόφορη τους έθαψαν σε λάκκο στον τοίχο του νεκροταφείου από όπου οι οικογένειές τους του ξέθαψαν κρυφά το 1952. Τα ονόματα των νεκρών είναι: Βασίλης Παπαδέλλης, Σταύρος Καζάκος, Θανάσης Στέφανος, Βασίλης Καλαντζής, Κώστας Πηγάσης, Στρατής Τσουκαρέλλης.
35) Τα κεφάλια έντεκα μαχητών του ΔΣΠ και του λοχαγού Τάσου Γερμανάκου κρεμάστηκαν στην πλατεία της Σπάρτης στις 6 Ιουνίου του 1947. Οι μαχητές και ο αξέχαστος Γερμανάκος πέσαν μαχόμενοι τους χωροφύλακες του Ραγγόπουλου κοντά στην Σπάρτη.
36) Τα κεφάλια του Νίκου Καράμπελα και του Βλάση Σταυρόπουλου εκτέθηκαν μετά την δολοφονία τους στην πλατεία Κουρμαδά της Ανδρίτσαινας Πελ/σου.
37) Τα κομμένα κεφάλια του Αρχίατρου του ΔΣΠ και στέλεχους του ΚΚΕ, Νίκου Μάστορη και του Θεόδωρου Πρεκεζέ εκτέθηκαν από χωροφύλακες, στην πλατεία της Αράχωβας (Καρυές) και μετά μερικές ημέρες στην Σπάρτη. Το κεφάλι του Πρεκεζέ εξανάγκασαν να το κουβαλάει ο πατέρας του.
38) Στην πλατεία της Αράχωβας (Καρυές) εκτέθηκε το κεφάλι ενός νεκρού μαχητή του ΔΣΠ που σκοτώθηκε στην μάχη της Βαμβακούς Σπάρτης. Τα λοιπά στοιχεία του νεκρού μας είναι άγνωστα. Το κεφάλι εκτέθηκε στις 9-10-1946.
39) Στο χωριό Δαφνί Σπάρτης το 1947, η ομάδα του ταγματασφαλίτη Γιάννη Παυλάκου με επικεφαλής τον ίδιο, συνέλαβε, βασάνισε και εκτέλεσε τον Παρθύμο Παναγιώτη και τον αδελφό του Παρθύμο Γιώργο. Τα σώματά τους εκτέθηκαν κρεμασμένα για 5 ημέρες και μόνο όταν η αποφορά ήταν ανυπόφορη επετράπη στους κατοίκους του χωριού να τους κατεβάσουν και να τους θάψουν.
40) Τα κομμένα κεφάλια τριών ανταρτών του ΔΣΕ εκτέθηκαν κατά την διάρκεια του εμφυλίου στην κεντρική πλατεία του Αγρινίου. Τα κεφάλια έμειναν σε κοινή θέα για περίπου μια εβδομάδα και μετά πετάχθηκαν στα σκουπίδια (!) Λοιπά στοιχεία για το σε ποιόν ανήκαν μας είναι άγνωστα.
41) Το κεφάλι του αγωνιστή της ΕΠΟΝ και του ΔΣΕ Ρούσσου Παναγιώτη του Ιωάννη κρεμάστηκε από την συμμορία Παυλάκου στο χωριό Αστέρι Μολάων σε προφυλακτήρα αυτοκινήτου και περιφέρονταν για εβδομάδες σε όλη την περιοχή. Ο Ρούσσος πιάστηκε από τους κτηναναθρώπους στις 20/09/1948 μετά από προδοσία.
42) Ο αριστερός Βασίλης Τσισμαλίδης, μέλος του ΕΑΜ στο Κιλκίς πιάστηκε τον Μάιο του 1946 στο χωράφι του από παρακρατικούς και κυριολεκτικά κομματιάστηκε. Το κεφάλι του κρέμασαν από ένα δέντρο για να το βλέπουν οι άλλοι αγρότες.
43) Το κεφάλι του αγωνιστή Κώστα Αβραμίδη εκτέθηκε το 1947 από παρακρατικούς στο παζάρι του Κιλκίς μαζί με τα κεφάλια τριών ακόμα άγνωστων ανταρτών. Ο Αβραμίδης υπήρξε μέλος της ΕΠΟΝ και του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ και την ημέρα που τον πρόδωσε ένας χαφιές της περιοχής είχε επιστρέψει από την εξορία για να δει την μάνα του.
44) Το κεφάλι του ήρωα του ΔΣΠ, Βαγγέλη Ρογκάκου αποκόπηκε από το νεκρό του κορμί μετά την μάχη στο χωριό Άγιος Βασίλειος Κυνουρίας. Η κάρα του μαρτυρικού πολιτικού επιτρόπου εκτέθηκε στο χωριό Παλιοχώρι για μερικές ημέρες. Οι στρατιωτικοί και οι χωροφύλακες πριν το κρεμάσουν σε δέντρο της πλατείας, έπαιξαν μπάλα με το τρόπαιό τους στην πλατεία του χωριού, δείχνοντας καθαρά το μέγεθος του κανιβαλισμού που τους διέπεμπε. Το κορμί του Ρογκάκου πετάχτηκε σε σκυλιά.
45) Το νεκρό κορμί του αγωνιστή του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ Κώστα Ξυδέα αιχμαλωτίσθηκε από στρατιώτες του ΕΣ μετά την μάχη στην περιοχή Λάκκα Καρβέλη, στις 13/06/1949. Ο Ξυδέας προέβαλλε αντίσταση 40 λεπτών μαζί με τον υπασπιστή του Νίκο Περδικέα ενάντια σε μεγάλο απόσπασμα στρατού, χωροφυλακής, ΜΑΥ και μερικών χιτών. Τελικά δέχθηκε σφαίρα στο στέρνο και απεβίωσε δίπλα στον νεκρό σύντροφό του. Το νεκρό του κορμί καρφώθηκε σε σκάλα και διαπομπέφθηκε στην Καλαμάτα για αρκετές ημέρες.
Ο ήρωας Κώστας Ξυδέας του ΔΣΠ σε έκθεση των κανιβάλων του ΕΣ στην Καλαμάτα
46) Τα ιερά κορμιά των δύο τελευταίων ανταρτών του ΔΣΕ Σάμου, Γιώργου Σαράντη και Γιάννη Σάλλα μεταφέρθηκαν και εκτέθησαν στην πρωτεύουσα του νησιού τον Οκτώβρη του 1949, μετά την εκτέλεσή τους στα Κόκκινα Χώματα.
47) Το χωριό Φραγκίστα Ευρυτανίας γνώρισε την φρίκη του εμφυλίου από κοντά αφού συχνά, παρακρατικοί πετούσαν στα χωράφια και τα κτήματα των χωρικών τα κορμιά και τα κομμένα κεφάλια των ανταρτών. Ο δεξιός δάσκαλος Χ. Αλέστρας μάλιστα τα πάταγε κάτω για να δείξει την υποτίμησή του
48) Ο αντάρτης του ΔΣΕ Στάθης Σχοινάς από το Μόδι, τραυματίζεται στις 18/03/1947 από ΜΑΥ και παρακρατικούς στο χωριό Στρόμη. Καθώς δεν καταφέρνει να διαφύγει συλλαμβάνεται και οδηγείται στην πλατεία του χωριού όπου αποκεφαλίζεται με τσεκούρι. Το κεφάλι του κρεμιέται επιτόπου σε δέντρο.
49) Στα πλαίσια του σχεδίου Τέρμινους, ο ΕΣ και η Χωροφυλακή διενέργησε μεγάλης κλίμακας επιχειρήσεις ενάντια στον ΔΣΕ στα Τζουμέρκα. Οι ομάδες του Χάρη Παπαγιάννη και του Παλιούρα δώσαν πολλές και φωνικές μάχες με ΜΑΥδες και στρατιώτες μέχρι που τελικά περικυκλώθηκαν στην περιοχή Ανεμοράχη από υπέρτερες δυνάμεις του στρατού που είχαν έρθει από την Άρτα. Ανάμεσα στις δυνάμεις του μοναρχοφασισμού και οι συμμορίες των παρακρατικών Παπαδόπουλου και Βόιδαρου. Οι αντάρτες μετά από τριήμερη μάχη δοκίμασαν να διασπάσουν τον κλοιό και να μεράσουν στο χωριό Ζυγός βορειανατολικά για να διαφύγουν. Δυστυχώς ελάχιστοι κατάφεραν να περάσουν με την έφοδο και πολλοί αντάρτες σκοτώθηκαν τραυματίστηκαν και πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Το βράδυ τους μετέφεραν στο μοναστήρι των Μελατών και τους βασάνισαν πολλές ώρες μέχρι που και ο τελευταίος υπέκυψε. Οι στρατιωτικοί έκοψαν τα κεφάλια τους και τα τοποθέτησαν σε σακιά ενώ τα σώματα τα έθαψαν κοντά στο μελατιώτικο ποτάμι. Τα κεφάλια μεταφέρθηκαν στην Άρτα, παλουκώθηκαν και τοποθετήθηκαν σε διάφορα μέρη της πόλης. Ακόμα και στο καφενείο του Μπούση, κοντά στον δρόμο που πηγαίνει προς το Πέτα, στάθμευε ένα τζιπ του στρατού με τέσσερα κεφάλια περασμένα σε σύρμα που κρέμονταν από τον προφυλακτήρα τους. Τέτοια ήταν η ντροπή και το αίσχος των κυβερνητικών δυνάμεων.
50) Στις 15/10/1946, η συμμορία Κατσαρέα εισέρχεται στο χωριό Βαμβακού και εκτελεί στην κεντρική του πλατεία 25 άνδρες, 5 γυναίκες και 3 μικρά παιδιά, όλοι οικογένειες ανταρτών του ΔΣΕ. Στην συνέχεια το κεφάλι ενός εκ των νεκρών (λοιπά στοιχεία δεν είναι γνωστά) κόβεται και καρφώνεται σε παλούκι. Το τρόπαιο της φρίκης μένει σε έκθεση στο χωριό Βαμβακού και αργότερα μεταφέρεται και στο χωριό Αράχοβα (Καρυές).
51) Τα κεφάλια της δασκάλας Ευαγγελίας Κλαδά και του Δημήτρη Τσαγκαράκη εκτέθηκαν από κυβερνητικές δυνάμεις στο χωριό Καλάμι της Κρήτης και σε άλλα γύρω χωριά. Οι δύο αντάρτες του ΔΣΕ Κρήτης σκοτώθηκαν σε ενέδρα του στρατού στον δρόμο για την περιοχή Αναφυντοχάλαρα το 1948. Η Ευαγγελία Κλαδά τραυματίστηκε σοβαρά και ζήτησε από τους συντρόφους της να την σκοτώσουν. Η περιφορά των τρόπαιων έγινε υπό τις διαμαρτυρίες των κατοίκων του χωριού που προπυλάκισαν τους στρατιώτες φωνάζοντάς τους δολοφόνους.
52) Τα κεφάλια των ανταρτών του ΔΣΕ Κρήτης Πισσά, Ροζάκη, Μπαντουρογιάννη, Τσιτίλου, Μακριδάκη και Αναγνωστάκη εξετέθησαν στην πλατεία Χανίων μετά τον θάνατό τους. Το περιστατικό αναφέρεται στο βιβλίο "Στα βουνά της Κρήτης και την παρανομία" του Νίκου Μαδαρίτη
53) Το 1953 και αφού η κοινωνία των Χανίων ησύχαζε πια από τις φρικαλεότητες και τους καννιβαλισμούς του δεξιού παρακράτους, ένα ακόμη κεφάλι εμφανίζεται κρεμάμενο στην πλατεία των Χανίων. Είναι αυτό ενός από τους τελευταίους των ανταρτών, του Αγγελή, που πιάστηκε σε σπηλιά και δολοφονήθηκε με βασανιστήρια...
54) 1949. Σύμφωνα με προσωπική μαρτυρία, στο λιμάνι της Πρέβεζας τέσσερα κεφάλια ανταρτών του ΔΣΕ βρίσκονταν τοποθετημένα σε παλούκια για να τα βλέπουν οι ερχόμενοι με βάρκες από την νότια Ελλάδα.
55) Στην περιοχή Κλαδισό των Χανίων Κρήτης, τα κεφάλια μερικών ανταρτών του ΔΣΕ κρεμάστηκαν σε σχολείο! Δεν είναι σίγουρο για το αν επρόκειτω για κεφάλια προαναφερθέντων που απλά μετακινήθηκαν για να εκτεθούν και αλλού. Τα παιδιά του σχοελίου κληθησαν να θαυμάσουν το θέαμα... Πηγή: "Στα βουνά της Κρήτης και την παρανομία" του Νίκου Μαδαρίτη
56) Aίγιο, 26 Φεβρουαρίου του 1949. Ο κτηνάνθρωπος βουλευτής Σωτηρόπουλος περιφέρει στην πλατεία της πόλης τα κομμένα κεφάλια δύο ανταρτών του ΔΣΕ που σκοτώθηκαν σε επιδρομή της χωροφυλακής και των παρακρατικών το προηγούμενο βράδυ. Το ένα από αυτά ανοίκει στον αντάρτη του ΔΣΕ Λάλιο Ηλία το άλλο όμως ανοίκει στον άτυχο βοσκό Ηλία Μητρόπουλο που δολοφονήθηκε άγρια επειδή βρέθηκε στην ίδια τοποθεσία με τον αντάρτη... (Πηγή άρθρο του Φάνη Ζουρόπουλου προέδρου του ΕΙΕΤ)
57) 24 Φεβρουαρίου του 1949. Τρία κεφάλια κρεμιόνται στα δέντρα της πλατείας του χωριού Λιόπεσι Κουνινάς. Ανοίκουν στους αντάρτες του ΔΣΕ Νίκο Κουνάβη, Χρήστο Γραικιώτη και Δημήτρη Καποτά. Τα κεφάλια παρέμειναν στα δέντρα για καιρό μέχρι που η χωροφυλακή διέταξε να ταφούν και ο νεκροθάφτης τα έθαψε στις ρίζες των δέντρων που κρεμάστηκαν. Πρόσφατα, ο δήμαρχος του χωριού ανακάλυψε τα ιερά οστά και μην ξέρωντας τι να τα κάνει τα έθαψε σε μια σακούλα στο νεκροταφείο. (Πηγή άρθρο του Φάνη Ζουρόπουλου προέδρου του ΕΙΕΤ)
58) 25 Ιανουαρίου 1948. Τα κορμιά των ανταρτών του ΔΣΕ Μιχάλη Κυριακόπουλου, Τρακαδά και Χρήστου Ζερβόπουλου εκτείθενται κρεμασμένα στο δημαρχείο του χωριού Πελεκίστρα της Αιγιαλείας. Στα φρικτά "αποκαλυπτήρια" του μνημείου του εθνικού αίσχους, βγάζει λόγο ο κατσαπλιάς βουλευτής Σωτηρόπουλος ντυμένος στα χακί και ζωσμένος με αυτόματο. (Πηγή άρθρο του Φάνη Ζουρόπουλου προέδρου του ΕΙΕΤ)
59) Η Κωνσταντίνα Κάντζου αποτελεί το απόλυτο παράδειγμα φρικαλεότητας και κανιβαλισμού του ελληνικού εμφυλίου. Η περίπτωσή της σοκάρει και προκαλεί. Η Κωνσταντίνα Κάντζου κατάγονταν από κάποιο μικρό χωριουδάκι της και για να ξεφύγει από τις διώξεις των ΜΑΥ και τον χωροφυλάκων αναγκάστηκε στα 24 της να ανέβει στα βουνά μαζί με τους δικούς της. Την συνέλαβαν σε επιδρομή κάτω από αδιευκρίνιστες συνθήκες και την μετέφεραν στην Καστοριά για ανάκριση. Αφού την έδειραν και την βασάνισαν την έστησαν στην πλατεία της Καστοριάς για ώρες με το κεφάλι του γαμπρού της στο ένα χέρι και του θείου της στο άλλο. Το θέαμα προκάλεσε και ανατρίχιασε την κοινή γνώμη. Αργότερα την πέταξαν στο κελί της μαζί με τα δύο κεφάλια για να περάσει μαζί τους την νύχτα. Η Κωνσταντίνα μεταφέρθηκε αργότερα στις φυλακές Αβέρωφ. Η ιστορία της μας είναι γνωστή από τις συγκρατούμενές της και τον Ριζοσπάστη.
60) Η ηρωική κάρα του καπετάνιου του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ καπετάν Νικήτα (Νικόλαος Πολυκράτης) φωτογραφίστηκε και εκτέθηκε στα χωριά της Τριταίας και στο χωριό Ρουπακιά. Ο καπετάνιος σκοτώθηκε μαχόμενος στις 12 Μαρτίου του 1949 στο χωριό Ρουπακιά μετά από προδοσία.
61) Στις 10 Μάρτη 1949, στη διάρκεια των «Εκκαθαριστικών Επιχειρήσεων», όταν τα τμήματα του Δημοκρατικού Στρατού είχαν διασπαστεί σε μικροομάδες λόγω εξάντλησης των πυρομαχικών τους ο καπετάν Σφακιανός (Αρετάκης Γιώργος) του ΔΣΠ έφτασε υποχωρώντας μαχόμενος στον Ταΰγετο. Στην προσπάθεια του να επιβιβαστεί σε καΐκι με προορισμό την Κρήτη κατευθύνθηκε νότια επικεφαλής τετραμελούς ομάδας η οποία αποτελούνταν από τους Δημήτρη Τσιριγώτη και την σύζυγο του Νικολέτα, Μιχάλη Τσιριγώτη ,Γιάννη Καρυδόγιαννη .
Στις 26 Απρίλη 1949 δύναμη 150 ανδρών Μ.Ε.Α. από τα χωριά Κότρωνα και Νύφι και ένα απόσπασμα Χωροφυλακής κύκλωσε την περιοχή. Ένα κάτοικος του χωριού Κότρωνας πρόδωσε την σπηλιά «Βαγιολάγκαδο» στην οποία κρυβόταν ο καπετάν Σφακιανός με τους συντρόφους του, όπου μετά από σκληρή μάχη σκοτώθηκαν και οι πέντε αντάρτες.
Το κεφάλι του Σφακιανού και των άλλων ανταρτών τα έκοψαν οι Χωροφύλακες του αποσπάσματος και τα περιέφεραν ως τρόπαια στα γύρω χωριά.
62) Σε επιδρομή στο χωριό Βούστρι της Αιτωλοακαρνανίας, παρακρατικοί, ΕΔΕΣίτες και χωροφύλακες, χτύπησαν ομάδα καταδιωκόμενων αγωνιστών. Οι κανίβαλοι απέκοψαν τα κεφάλια των: Γεροδήμου, Βασίλη Παπαγιάννη, Γιάννη Κατσιφού, και Οδυσσέα Αναστασίου και τα εξέθεσαν σε τάβλα στο χωριό Κατούνα. Το περιστατικό έλαβε χώρα το 1945. Πηγές: Συνέντευξη Αγγελικής Γκαραβέλου-Νίκου Κουφάκη, Αριστείδης Θεοχάρης «Το αντάρτικο στην Στερεά Ελλάδα 1945-1949» εκδ. ΣΕ
63) Το κεφάλι του Ανδρέα Κάτρη, κτηνοτρόφου από την Κατούνα Βάλτου εκτέθηκε στο χωριό του, αφού παρακρατικοί και ΕΔΕΣίτες τον σκότωσαν καθώς πήγαινε να ποτίσει τα ζώα. Ο Κάτρης υπήρξε απλώς συμπαθών και όχι αντάρτης ή κομμουνιστής. Πηγή: Συνέντευξη Αγγελικής Γκαραβέλου-Νίκου Κουφάκη.
64) Τον Γενάρη του 1950, οι κυβερνητικές δυνάμεις δίνουν αψιμαχία στην περιοχή Μεσκλά της Κρήτης. Στην μάχη σκοτώνεται η αντάρτισσα του ΔΣΕ Κρήτης Μαρίκα Μποράκη ετών 19. Οι τραμπούκοι της χωροφυλακής διαπομπεύουν το παιδικό της κορμί στα Χανιά. Δεν σεβάστηκαν ούτε το νεαρό της ηλικίας της, ούτε το γεγονός ότι ο εχθρός τους είχε πια ηττηθεί. Πηγή: Κώστας Γκρίτζώνας «Μαχήτριες του ΔΣΕ» εκδ. ΑΣΚΙ
65) Το έτος 1947, σε τεύχος της Daily Mirror, δημοσιεύεται η μαρτυρία του δεκανέα του αγγλικού στρατού Στίβεν Χάρι Στάρι. Ο δεκανέας αφηγείται τα παρακάτω: «Τον Ιούνιο του 1947, στα Τρίκαλα είδα πλήθος κόσμου και Έλληνες στρατιώτες με αγγλικές στολές και έφιππους που κρατούσαν κεφάλια κομμουνιστών που εφονεύθησαν σε σύγκρουση με τον ελληνικό εθνικό στρατό. Σταματήσαμε το αυτοκίνητό μας και ο λοχίας Άλφρεντ Κίγκς πήρε φωτογραφίες. Εκείνο το πρωί εξετίθεντο εννέα κεφάλια, οκτώ ανδρών και ένα γυναικός. Δεν ήμαστε κομμουνιστές- συνεχίζει ο Άγγλος-αλλά, εγνωρίζαμε ότι ο Θεός μόνον μπορούσε να σε βοηθήσει αν ήσουν γνωστός ως συμπαθών τους κομμουνιστάς. Η αστυνομία είναι παντοδύναμος και οι μέθοδοί της χειρότερες και από τις μεθόδους της Γκεστάπο.» Πηγή: Κώστας Γκρίτζώνας «Μαχήτριες του ΔΣΕ» εκδ. ΑΣΚΙ
66) Το καλοκαίρι του 1947 οι δυνάμεις του ΕΣ διενεργούσαν εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή της Τσαριτσάνης. Τότε φυγοδικούσαν πολλοί από το χωριό. Ανάμεσά τους και οι Χρήστος Στράτσιος και Φιλώτας Μανωλιάς. Οι δυο τους προδόθηκαν από συμπατριώτη τους βοσκό, με αποτέλεσμα να περικυκλωθούν από ΜΑΥ και στρατό. Οι δύο αντάρτες αποφάσισαν να αυτοκτονήσουν παρά να παραδοθούν ζωντανοί. Οι ΜΑΥδες μετέφεραν τα κεφάλια τους στην πλατεία της Τσαριτσάνης για να τα εκθέσουν. Έβαλαν να φωνάξουν την μάνα του Στράτσιου και της είπαν «Άπλωσε την ποδιά σου». Εκείνη είπε «ευχαριστώ» χωρίς να γνωρίζει τι θα επακολουθούσε. Τότε της άδειασαν στην ποδιά το κεφάλι του γιου της. Η άτυχη γυναίκα έχασε επί τόπου το λογικό της και περιδιάβαινε το χωριό ουρλιάζοντας για μέρες μέχρι που την σκότωσαν κι αυτήν γιατί τους ενοχλούσε. Τα αρχικά των κανίβαλων ΜΑΥδων ήταν Λ.Φ. και Τ. Λ. Πηγή: Κώστας Γκρίτζώνας «Μαχήτριες του ΔΣΕ» εκδ. ΑΣΚΙ
67) Τα νεκρά κορμιά των παρακάτω μαχητών του ΔΣΕ σε έκθεση σε άγνωστη περιοχή της Ελλάδας. Η φωτογραφία ανήκει σαφώς σε κυβερνητική πηγή, αφού μόνο οι κυβερνητικές δυνάμεις συνήθιζαν αυτή την τακτική. Η φωτογραφία μας είναι άγνωστο εάν και πότε έχει δημοσιευτεί σε εφημερίδα ή άλλο έντυπο και ανήκει στο αρχείο του ΚΚΕ. Στην εικόνα εικονίζονται τουλάχιστον 11 αντάρτες.
68) To 1947 μια ομάδα ΜΑΥδων και παρακρατικών εισέρχεται στην πόλη της Νάουσσας. Στην πλατεία Τρούμαν θα σταματήσουν για να ολοκληρώσουν το φρικτό έργο τους. Εκεί βγάζουν τρία κεφάλια από μια σακούλα και τα πετάνε στις πλάκες. Τα κλωτσούν και τα πατάνε χλευάζοντας και βρίζοντας τους "Βούλγαρους". Το ένα κεφάλι είναι της ανταρτοπούλας Ελένης Γαλάνη. Ο πατέρας της που την γνώρισε από τα κατακόκκινα κατσαρά της μαλλιά, το βράδυ το σηκώνει στα χέρια του και το φιλάει. "Θα το πληρώσουν Ελενίτσα" της λέει. Μετά την μάχη της Νάουσσας, ο γέρο-Βασίλης Γαλάνης κι ο μικρός του γιός Στέργιος ανέβηκαν μαζί με τους αντάρτες...
69) Στις 18-8-1949 ένα κεφάλι αντάρτη εκτίθεται από φαντάρους του ΕΣ και παρακρατικούς στην πλατεία του χωριού Κρίκελλο Ευρυτανίας. Πρόκειται για την κάρα του δάσκαλου Βασιλη Παπανικολάου που εντάχθηκε στον ΕΛΑΣ το 1942 και στον ΔΣΕ το 1946 μετά από μαρτυρικούς διογμούς. Ο δάσκαλος κυκλωμένος στην θέση Κουβελαίικα Κρίκελλου από δυνάμεις του στρατού και παρακρατικούς αποφάσισε να δώσει λεβέντικα τέλος στην ζωή του και να μην υποστέι τα μαρτύρια που του επιφύλασσαν...
70) To κεφάλι του ΕΠΟΝίτη και μαχητή του ΔΣΕ Ηλία Μπούσγου εκτέθηκε στο χωριό του Ελατόβρυση Ευρυτανίας τον χειμώνα του 1949. Ο αντάρτης που είχε ενταχθεί στον ΔΣΕ το 1947 έχασε την ζωή του σε σύγκρουση με παρακρατικούς και στρατιώτες σε τοποθεσία κοντά στο χωριό όπου και κρύβονταν. Την τοποθεσία πρόδοσε στις αρχές κάποιος συγχωριανός του. Το κεφάλι του πριν το κρεμάσουν, οι κτηνάνθρωποι το παρουσίασαν σαν φρικτό δώρο στην μάνα του.
71) Την άνοιξη του 1947, μια ομάδα στρατιωτών του ΕΣ και παρακρατικών εισέρχονται στην Άρτα. Μαζεύονται στην πλατεία για να εκθέσουν το περιεχόμενο των σακιών που κουβαλάνε μαζί τους. Μια σειρά κομμένων κεφαλών εκτίθεται στα μάτια του κόσμου. Πρόκειται για τα κεφάλια των νεκρών μαχητών του ΔΣΕ που έπεσαν στην περιοχή Μηλάτες κατά την επιχέιρηση της Νιάλας. Τα κεφάλια ανήκαν σε μαχητές του αρχηγείου Τζουμέρκα του ΔΣΕ που διείσδυσε πρόωρα στην Άρτα με αποτέλεσμα τον εγκλωβισμό και την ήττα του. Τα κεφάλια εκτέθηκαν και σε γύρω χωριά από παρακρατικούς και ΜΑΥ. Ένα από τα κεφάλια των νεκρών ταυτοποιήσαμε ότι ανήκε στον Θεόδωρο Ζαλοκώστα (Παλιούρα) υπολοχαγό του ΔΣΕ και σημαίνοντα κομμουνιστή του αρχηγείου Τζουμέρκα.
72) To κεφάλι του αντάρτη του ΔΣΕ Ταμπάκου Γεώργιου εκτέθηκε σε χωριά του Ελικώνα αφού ο ίδιος είχε θανατωθεί στα χέρια του αδελφού του που δρούσε στα ΜΑΥ. (ΠΗΓΗ: Θανάσης Κόκκας: 1108 ημέρες στα βουνά της Ρούμελης)
73) Στις 26 Νοεμβρίου του 1947 παρακρατικοί του χωριού Μαργιολάτα Παρνασσίδας δολοφόνησαν τον παλιό αντάρτη του ΕΛΑΣ Ηλία Μακρυνιώτη. Μετά το έγκλημα απέκοψαν το κεφάλι του και μαζί με τα ζώα του (η δολοφονία έγινε στο μαντρί του θύματος) κατευθύνθηκαν στην πλατέια του χωριού. Εκεί εξέθεσαν το κεφάλι σε δέντρο αφού πρώτα χτύπησαν με αυτό (!) την γυναίκα και την επτάχρονη κόρη του. (ΠΗΓΗ: Ελένη Τραγγανίδα-Μακρυνιώτη " Μυρτιά του βουνού")
74) Tον Νοέμβριο του 1949, ο διοικητής της 123ης Ταξιαρχίας ΔΣΕ Λευτέρης Παπαστεργίου, βρίσκεται στα Πιέρια οργανώνοντας ομάδες ανταρτών για να περάσουν στην Αλβανία. Κάτω από συνθήκες ήττας, πείνας και διόξεων, ο "Ολυμπίσιος" παλευει να σώσει ότι απέμεινε από τον ΔΣΕ. Στα μέσα του Νοέμβρη κατεβαίνει στο χωριό του Τσαριτσάνη να βρει ψωμί για να φάει. Του την έχουν στημένη παρακρατικοί και χωροφύλακες και μετά από προδοσία. Εκεί ο Παπαστεργίου θα αφήσει την τελευταία του πνοή. Το κορμί του μεταφέρθηκε στην Ελασσόνα και κρεμάστηκε για πολλές ημέρες από φανοστάστη.
75) Το κεφάλι του Τσιάκου Γεώργιου μέλους της διοίκησης του Εργατικού Κέντρου Αγρινίου και Υπολοχαγού της Λαικής Πολιτοφυλακής του ΔΣΕ κρεμάστηκε το 1949 στην πλατεία Αβόρανης Αγρινίου. Ο Τσιάκος έπεσε ηρωικά σε μάχη με χωροφύλακες στην περιοχή Αραποκέφαλα Τριχωνίδας.
76) Στις 15 -12-1949, μια όμάδα αγωνιστών του ΔΣΕ με επικεφαλής τον Γιάννη Μαγκλάρα οργανώνει εξόδους αγωνιστών από την χώρα. Η ομάδα αυτή έχει ως βάση της την γιάφκα των Αντωναίων στα Αργύρια Φθιώτιδας. Οι παλιοί τροφοδότες Αντωναίοι όμως έχουν προδόσει στα στερνά τους αντάρτες. Έτσι ο Μαγκλάρας πέφτει με ακόμα 6 συντρόφους του στην θέση Παλιοφυτιές Διλόφου. Τα επτά κεφάλια τους τοποθετούνται από τον στρατό σε κιβώτια πυρομαχικών και εκτίθενται στην πλατεία Σπερχειάδας. Όταν η διαπόμπευσή τους τελείωσε έδωσαν την άδεια να ταφούν σε κοινότάφειο στο νεκροταφείο της πόλης
77) Το κεφάλι του Τάκη Παπαιωάννου, δάσκαλου και επιτελάρχη της 144η Ταξιαρχίας εκτέθηκε σε παλούκι στην πλατεία του χωριού του Πλέσσα Δωρίδας. Το κεφάλι επιχείρησε να το θάψει η εξαδέλφη του αλλά οι χίτες του χωριού το ξέθαψαν και το ξαναέβαλαν στην πλατεία. Μόνο την δεύτερη φορά επέτρεψαν στον νεκρό να ησυχάσει.
78) O Θεόπιστος Πιτσιλίδης, υπήρξε ένας από τους τελευταίους εν ενεργεία αντάρτες του ΔΣΕ. Το 1950 και ενώ βρίσκονταν σε κρυψώνα με ακόμα 5 συντρόφους του και ένα ασύρματο, κυκλώθηκε από δυναμεις του ΕΣ. Αποφάσισαν να δώσουν τέλος στην ζωή τους με μια χειροβομβίδα αφού κατάστρεψαν έγγραφα και τον ασύρματο. Το σώμα του εξετέθη στα Γρεβενά ως το κορμί του τελευταίου αντάρτη.
79) To 1949, έξω από το Γυμνάσιο Ακράτας βασανίσθηκε από ΛΟΚατζίδες ο αντάρτης του ΔΣΠ Γιώργης Χαραλαμπόπουλος. Εκεί ο Χαραλαμπόπουλος αναφέρει στην μαρτυρία του στο περιοδικό Εθνική Αντίσταση τεύχος 130, ότι άγνωστοι είχαν κρεμάσει στον φράχτη του Γυμνασίου και 3 κεφάλια ανταρτών.
80) To 1949, o καπετάνιος του ΕΛΑΣ και αξιωματικός του ΔΣΕ Γιάννης Κατσικόπουλος δίνει τελος στην ζωή του αυτοκτονώντας για να μην πέσει στα χέρια του στρατού ζωντανός. Το πτώμα του μεταφέρεται στην πλατεία Καλαβρύτων και εκτίθεται σε κοινή θέα για πολλές ημέρες.
81) Το 1948, μετά την μάχη στο Μπούζι Στυμφαλίας, παρακρατικοί αιχμαλωτιζουν μια νεαρή αντάρτισσα του ΔΣΕ. Την πέρασαν για την θρυλική "Δέσπω" του ΔΣΕ και αφού την βίασαν και την κατακρεούργησαν κατέβασαν το κεφάλι της και το κρέμασαν στην πλατέια Τρικάλων Κορινθίας. Το κεφάλι αυτό δεν ανοίκει στην "Δέσπω" (Βούλα Κουρούμαλη). Ήταν το κεφάλι της αδικοχαμένης Διαμάντως Αδαμοπούλου...
82) Tα κεφάλια των ΕΛΑΣιτών Μπαρμπα-Θωμά Μπέλου και του νεαρού Ηρακλή Παυλίδη κόπηκαν και εξετέθησαν μετά από την δολοφονία τους από ΜΑΥ και χωροφύλακες στην άνω πλατέια Αλμυρού.
